petrit halilaj

nu te zien t/m 5 maart 2023
voor het eerst in nederland
petrit halilaj

petrit halilaj

you used to fly, go everywhere and wake up those who are asleep

Het Fries Museum presenteert de eerste tentoonstelling van Petrit Halilaj (Kostërrc, Kosovo, 1986) in Nederland. Twee van Halilaj’s gerenommeerde projecten, RU (2017) en Shkrepëtima (2018), zijn nu te zien in Leeuwarden. Terwijl RU draait om erfgoed en archeologie, verkent Halilaj met Shkrepëtima theater als onderdeel van het gemeenschapsleven en mogelijkheid tot reflectie op identiteit.

Petrit Halilaj werd in 1986 geboren in Kosovo. Zijn werken grijpen met regelmaat terug op de recente geschiedenis van Kosovo en de politieke en culturele spanningen in de regio. Intieme, persoonlijke ervaringen, liggen aan de basis, maar zijn werk raakt tegelijkertijd aan bredere, maatschappelijke onderwerpen zoals vrijheid en identiteit, de (her)waardering van verhalen en erkenning van LGBTQI+. In deze tentoonstelling keert Halilaj met tot de verbeelding sprekende installaties terug naar zijn geboortegrond: het dorp Runik in Kosovo.  

RU

Archeologische opgravingen in de jaren ‘60 en ‘80 in Runik, legden de resten van een Neolithische nederzetting bloot. De vondsten werden toentertijd verspreid over verschillende musea, en met het uiteenvallen van voormalig Joegoslavië, over verschillende landen. Halilaj bracht ze opnieuw samen door kopieën te maken van de ruim 500 archeologische voorwerpen, waaronder de Runik ocarina, een van de oudste blaasinstrumenten die in de Balkan gevonden werd. Het werk roept vragen op over eigendom en geschiedschrijving en over toegankelijkheid van erfgoed. Door de objecten een nieuwe identiteit te geven als trekvogels, geeft Halilaj dit erfgoed op speelse wijze de symbolische vrijheid om op verschillende plekken tijdelijk neer te strijken. In de zaal vullende installatie loopt de bezoeker tussen de vogelachtige wezentjes en onder de nesten door die uit het plafond en de muren lijken te groeien.

shkrepëtima

De tentoonstelling voert langs de verschillende nesten vol gevleugelde artefacten naar een video en installatie van decorstukken uit Shkrepëtima. Dit project, waarvan de titel letterlijk zoiets betekent als ‘vonk’, draait om het Huis van Cultuur in Runik, jarenlang het hart van een levendige gemeenschap. Het voormalig Huis van Cultuur is het enige grote openbare gebouw van Runik dat de Kosovo-oorlog van 1998-99 overleefde, hetzij als een ruïne. Toen in de jaren ‘90 de politieke spanningen in de regio toenamen werd het gesloten waarna het ernstig verviel. Halilaj besloot het gebouw én de gemeenschap opnieuw tot leven te wekken met een theatrale performance waar acteurs en inwoners van Runik bij betrokken werden. Geïnspireerd door vier theaterstukken die er ooit werden gespeeld, creëerde Halilaj een nieuwe theatrale performance. Met objecten, decorstukken en kostuums uit het theaterproject transformeert Halilaj een van de tentoonstellingszalen in het Fries Museum om tot een soort droomscenario waarin verschillende tijden en werkelijkheden samenkomen.

Deze tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds (het publieke stimuleringsfonds voor beeldende kunst en cultureel erfgoed) en Fonds21.

© Fries Museum - alle rechten voorbehouden disclaimer privacybeleid