de walvis

Kunstenaar Gijs Assmann verbleef als een artist in residence op het gastatelier van de Broeders van Barmhartigheid in Vught. Op de eerste dag maakte hij deze tekening, gebaseerd op het Bijbelse verhaal van Jonas, die op de proef gesteld door God in steeds verdere stadia van eenzaamheid terecht kwam.

Dit is het verhaal van Jona in de walvis:

God sprak tot Jona(s) en gebood hem om naar de stad Ninivé te gaan, om daar aan de mensen te vertellen dat ze hun leven moesten beteren, anders, zo dreigde God, zou hij binnen veertig dagen de stad en alles wat daarin is verwoesten. ‘Maar waarom zou ik moeten prediken tegen mensen die ik niet eens ken’, antwoordde Jona, ‘bovendien ben u barmhartig en goed en U zou nooit een stad vernietigen.’ Hij besloot niet te gaan. 

Maar toch was hij bang dat God boos op hem zou zijn en hij monsterde aan bij een boot die naar Tarsis ging, precies de andere kant op.  

Er stak een hevige storm op. ‘Misschien is uw God wel boos’, sprak de kapitein. En Jona bad en bad, maar de storm ding niet liggen. De zeelieden gooiden hem voor de zekerheid toch maar overboord en de storm ging direct liggen.

Jona dreef in het water en werd ingeslikt door een walvis. Drie dagen en nachten zat hij in de buik van de walvis. Jona bad tot zijn God: 

Het water stijgt tot aan mijn lippen,
muren van water storten op mij neer,
zeewier om mijn hoofd verstikt mij.

De vis spuugde hem uit op het strand, en Jonas vertrok naar Ninivé waar de mensen naar hem luisterden en hun leven beterden.

Uiteindelijk is dit wat God tegen Jona zei: Mijn liefde is groter dan de jouwe. Ik vergeef degenen die spijt hebben en ik breng troost aan alle mensen.”

Je zou het verhaal van Jona kunnen duiden als de onbeperkte macht van God en zijn grote barmhartigheid, daar tegenover staat de kleinzieligheid van Jona.

Het boek Jona is een onderdeel van het oude testament van de Christelijke bijbel en van de thora van de Joodse religie. Ook in de Koran wordt de profeet genoemd, in het Arabisch is zijn naam Yoenoes (of Yunus).

De immens grote walvis is populair onder kunstenaars, die er ieder weer hun eigen betekenis aan geven.  Josefin Arnell maakte in  2015 een animatiefilm Whale: Het dier heeft koptelefoons op en luistert naar kalmerende muziek om zijn angst voor het water kwijt te raken.

https://vimeo.com/147701909

Judith Schaechter maakte een boze walvis die in netten verstrikt is geraakt en hulpeloos op het strand ligt : haar Beached Whale 2028 is van glas in lood, en bevindt zich in de collectie van MAG van de universiteit  in Rochester.

volgende blog