Los jij onze fotomysteries op? Met ongeveer 220.000 objecten huisvest het Fries Museum de grootste provinciale collectie van Nederland. De objecten uit de collectie vertellen verschillende verhalen. Vaak zijn het verhalen die we al kennen, maar soms staan we nog voor een mysterie. Op deze pagina lees je alles over het fotomysterie 'recht in de lens': een mysterieuze schenking uit 2001 bestaande uit 73 glasnegatieven.
In 2001 krijgt het Fries Museum een buitengewone schenking: een doos vol glasnegatieven van een klein formaat. De 73 foto’s zijn vóór de Eerste Wereldoorlog gemaakt en het gaat vooral om portretten van mannen, vrouwen en kinderen in de buitenlucht. Twee besnorde jongemannen met de fiets nonchalant aan de hand en een kek strohoedje schuin op het hoofd, een klein manneke op een hobbelpaard, een wolk van een baby in de wieg, verlegen meisjes naast poppenwagentjes, boerenarbeiders met hun hooivorken in het gelid, keurige vriendinnen zittend in het gras en een groepje militairen op keukenstoelen, met ‘Lichting 1908 Afzwaaien 24 Oktober’ in krijt geschreven op het bordje voor hun voeten. Vanwege die eigen omgeving, voor de deur van het huis, in de tuin of op het erf lijken ze minder stijf dan de studioportretten uit die tijd, maar ook hier wachten de poseurs ernstig en stil op het bijzondere moment waarop de fotograaf hen vereeuwigt. Misschien is hij wel één van hen, een welgestelde amateur die zijn platencamera en statief gebruikt om de wereld van zijn eigen dorp of familie vast te leggen. Af en toe acteert hij als een professionele fotograaf en spant een stuk textiel achter zijn model. Zonder fotobewerking wordt die doek gewoon een deel van de compositie en juist die onbeholpenheid maakt deze portretten zo aantrekkelijk. Zomer op het Friese platteland, ruim een eeuw geleden. Misschien in Woudsend, maar veel verder komen we nog niet. Wie zijn het en waar speelde hun leven zich af, ook na het fotomoment? Of is het juist hun anonimiteit, die ervoor zorgt, dat deze mensen van voorbij ons zo raken?
Hieronder vind je alle 73 (genummerde) foto's uit de doos. Klik op de afbeelding om de afbeelding te vergroten en het nummer te zien. Ook vind je zo meer informatie over de foto's.
Heb jij informatie over de plekken en de mensen op de foto’s? Stuur dan een mail met de desbetreffende fotonummers naar conservator Marlies Stoter, m.stoter@friesmuseum.nl. Hartelijk dank.
Update april 2020: Met de hulp van onder andere de Historische Vereniging van Woudsend, een nazaat van de fotograaf, oude artikelen uit de dorpskrant van Woudsend en oplettende en onderzoekende mensen op Facebook, weten we nu van ongeveer de helft van de foto's wie erop staan, waar ze gemaakt zijn en wie ze gemaakt heeft. De fotocollectie is afkomstig uit Ypecolsga, een klein dorpje nabij Woudsend.
