Van begin september tot eind november slaan bijna 2500 basisschoolleerlingen uit de groepen 5 en 6 in de gemeente Leeuwarden aan het breien. Dit doen ze in het kader van het onderwijsprogramma bij de grote tentoonstelling Breien! die vanaf 17 oktober te zien is in het Fries Museum in Leeuwarden. De leerlingen breien lapjes in de klas. Van deze lapjes worden ‘lappions’ gemaakt, die tijdens de tentoonstelling de centrale hal van het museum opvrolijken. Het project is een samenwerking tussen Crafts Council Nederland, Vrouwen van Nu Fryslân, D’Drive, school voor creatieve industrie en pedagogisch werk van het Friesland College, NHL Hogeschool en Kunstkade en wordt gecoördineerd door het Fries Museum.
“Het is zo mooi om te zien wat er nu op de Kunstmenu-scholen gebeurt”, vertelt Inge Hekman, medewerker kunsteducatie bij het Fries Museum, “niet alleen hoe de studenten van D’Drive en (groot)ouders de leerlingen leren breien, maar ook hoe de kinderen die het breien snel onder de knie hebben hun medeleerlingen helpen.” De kinderen reageren heel enthousiast. Hekman zit vol enthousiaste verhalen: “Het was zo leuk, dat een jongetje dat bij de start geen zin had om te breien, bij de derde ‘brei-eenkomst’ heel ijverig vooraan in de klas zit te breien met potloden.”, vervolgt Hekman. “En een ander jongetje dat me aan mijn vest trekt en zegt: ‘Ik dacht dat ik nooit zou leren breien, maar ik heb het gedaan en kan het gewoon!’. Of een juf die vertelt dat tussen de middagboterhammen door de kinderen spontaan verder breien.” Elk lapje vertelt een eigen verhaal. “Er zijn veel lapjes waarbij je kunt zien dat een kind het eerst moeilijk vond maar later als een speer aan het breien is gegaan. Je ziet het worstelen, de vooruitgang en de overwinning.”
verbinden
In een paar workshops leerden 60 Vrouwen van Nu 140 studenten van D’Drive breien en zij leren op hun beurt zo’n 2500 leerlingen van bijna 100 basisscholen in en om Leeuwarden de techniek. Het verbinden van mensen, samen genieten van de kunst van het breien en het overbrengen van de techniek staat centraal in dit project. Crafts Council Nederland, het overkoepelend platform voor het creatieve ambacht, is conceptontwikkelaar en initiatiefnemer en werkte dit project met het Fries Museum en partners uit. Kunstkade is de netwerkorganisatie van alle culturele instellingen van Leeuwarden en coördineert het Kunstmenu-aanbod voor het primair onderwijs. Het Fries Museum heeft Breien! dit schooljaar voor de groepen 5 en 6 opgenomen in het Kunstmenu. Studenten van de docentenopleiding Beeldende Kunst en Vormgeving van de NHL Hogeschool maakten introductie- en instructiefilmpjes voor het onderwijsprogramma. De Vrouwen van Nu spelen een essentiële rol in het project. Het overdragen van de kennis van de techniek aan studenten en leerlingen startte bij de brei-experts van deze vereniging. Daarnaast helpen de vrouwen met het aan elkaar naaien van de lapjes. Studenten van D’Drive leren de scholieren breien en maken de frames voor de ‘lappions’. Bovendien is per school gevraagd aan (groot)ouders of ze een handje wilden helpen. Op veel scholen is hier enthousiast gehoor aan gegeven. “Het is nu al een van de meest succesvolle educatieprojecten van het Fries Museum ooit.” zegt Hekman. “Zo’n samenwerking is echt goud waard. Het mag duidelijk zijn dat het project dankzij al deze ‘breiwilligers’ tot een succes is gemaakt.”
lappions
Per klas worden de lapjes verzameld en aaneen gemaakt tot een ‘lappion’. De Vrouwen van Nu en ook (groot)ouders naaien de losse lapjes aan elkaar tot een grotere lap. De lengte van de lappion is afhankelijk van hoe groot of hoe veel lapjes een klas heeft gemaakt. Studenten ‘creatief vakman’ van D’Drive ontwierpen en maakten de lampframes waar de lappen omheen komen en ook de kroonluchters waaraan de ‘lappions’ komen te hangen in de hal van het museum. Vanaf 17 oktober tot en met de voorjaarsvakantie stralen de ‘lappions’ in de centrale hal van het museum. Alle kinderen bezoeken in die periode de tentoonstelling Breien! En na afloop komt elke lappion terug in de klas, waar het allemaal begon.
breien
Vanaf 17 oktober 2015 presenteert het Fries Museum in Leeuwarden een grote tentoonstelling die de grenzen van het breien verkent. De expo combineert werk van (inter)nationale kunstenaars met de historische collectie. Van de kleurrijke swants van Stephen West en pakken van Bas Kosters tot traditionele floddermutsen van ragfijn Fries kantbreiwerk en 18de-eeuwse handschoenen. Maar ook herkenbare breisels uit de jaren 80 en mediahypes als de truien van Sarah Lund uit The Killing. De Deense kunstenaar Isabel Berglund heeft zelfs een hele tentoonstellingszaal gebreid. De tentoonstelling laat zien hoe breien niet alleen gaat over groepsidentiteit, mindfulness en nostalgie, maar vooral ultieme vrijheid in creatie biedt. Breien! is te zien tot en met 28 augustus 2016.