harrekrammele
'Harrekrammele' is een Friese uitroep van afschuw of teleurstelling. In het boek van Braaksma is het gepromoveerd tot stationsnaam. Op dat station is het een komen en gaan van uiteenlopende beesten. Het boek verhaalt over het station en haar bezoekers: over de papegaai Archje de stationschef bijvoorbeeld, over de machinist Sjon de mol en over een verdwaalde familie Chinese kevers. Voor de illustraties gebruikt Braaksma dingen die je in elk huishouden tegenkomt. Voorwerpen krijgen een andere identiteit en raken bezield. Een locomotief, mede samengesteld uit metalen koffiebekers, ademt de geest van een onverzadigbare, kilometers verslindende machine. De nieuwe beelden plaatst hij in een miniatuur landschap dat hij vervolgens fotografeert. Braaksma's boek is in verschillende uitvoeringen te zien. Naast de originele maquettes zijn in de tentoonstelling ook uitvergrote prints van zijn foto’s te zien.
taal en typografie
Machiel Braaksma is een kunstenaar die al vanaf midden jaren 90 door het Fries Museum gevolgd en aangekocht wordt. Kie Ellens, curator hedendaagse kunst van het Fries Museum, geeft aan: “Machiel is een verhalenverteller die altijd het goede medium weet te vinden. Zijn nieuwe boek Harrekrammele is het mooiste Friese boek sinds lange tijd. Machiel was hiermee dit jaar niet voor niets genomineerd voor de Vredeman de Vries Prijs voor Vormgeving. Zowel de scènes als de typografie zijn van buitengewoon hoge kwaliteit. Bovendien speelt hij in dit werk op een fantastische manier met taal.” Harrekrammele is een Chinees- en Friestalig werk. Dit idee ontstond na een bezoek aan Chinees restaurant Mei Wah in Leeuwarden. Braaksma realiseerde zich dat sommige Chinese woorden -in klank- Friese woorden vormen: ‘mei wah’ betekent in het Fries ‘met wie’. Dit bracht hem op het idee om het boek tweetalig te maken en het Chinees eveneens een prominente grafische rol te geven. Braaksma: “De expressieve, klapwiekende Chinese karakters bleken bij uitstek geschikt om in een kolom als vertaling naast het Friese verhaal te functioneren: ze geven een vergelijking en gemoedstoestand weer, zijn semi-informatief en de onvertaald gebleven namen en uitroepen doen als ‘pop-up’ vrolijk aan en vormen een tweede schaduwverhaal in het boek.” Taal en de typografie spelen zo’n belangrijke rol in Harrekrammele, dat ervoor gekozen is om de vormgeving van de tentoonstelling volledig door te voeren in stijl van het boek. Bij een bezoek aan de tentoonstelling waan je je zo in de wereld van Machiel Braaksma.
machiel braaksma
Het werk van Machiel Braaksma heeft een licht dadaïstische inslag. Braaksma zegt over zijn werk: “Ik zet alles op de ‘juiste’ manier in de verkeerde volgorde. Wat ik van mijn werk verlang is dat het oorspronkelijk is, onverwisselbaar en dat het een lange adem heeft. Ik ben op zoek naar slagvaardige, resolute objecten die ongegeneerd en innemend kunnen zijn. Beelden met een uitbundige integriteit en een schaamteloze, innerlijke schoonheid.” Hij plukt dingen uit het dagelijks leven, monteert ze opnieuw en schept nieuwe kunstwerken. In 2007 kwam zijn debuutboek Oeral binne bisten uit, dat internationaal gelauwerd werd en waarbij taal en beeld nauw met elkaar verbonden zijn. Het nieuwe boek Harrekrammele is een prachtig vervolg. www.machielbraaksma.nl
Het boek Harrekrammele van Machiel Braaksma is vanaf 26 september te koop in de museumwinkel van het Fries Museum voor €230,-.