mata hari: de mythe en het meisje
Precies honderd jaar na haar dood opende het Fries Museum een grote tentoonstelling over Mata Hari. In twee-en-een-halve maand maakten 37.000 mensen kennis met het meisje achter de mythe. De tentoonstelling werd door NRC beoordeeld met vier steren en kreeg veel internationale aandacht. Onder meer The New York Times, The Washington Post, The Guardian, El Pais en BBC besteedden aandacht aan de expositie.
tentoonstellingen
Het Fries Museum opende in 2017 twaalf grotere en kleinere tentoonstellingen. Sits, katoen in bloei (11 maart tot en met 10 september 2017), over het gebloemde, handbeschilderde katoen uit India, was populair bij het publiek en werd beoordeeld met een 8,4. Het Fries Verzetsmuseum schenkt permanent aandacht aan de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust. De hedendaagse kunstexpositie Beladen Landschap (4 februari tot en met 5 juni 2017) voegde een bijzondere dimensie toe aan dit verhaal. Er waren daarnaast nog zes kleinere presentaties met hedendaagse kunstenaars uit Friesland maar ook ver daarbuiten. De vaste tentoonstelling Ferhaal fan Fryslân kreeg een opfrisbeurt en werd op 1 april heropend. Het verhaal van Friesland is nu voor iedereen te ontdekken op zijn eigen mobiele telefoon middels een gratis audiotour.
alma-tadema, klassieke verleiding
In de binnen- en buitenlandse media was er volop aandacht voor Alma-Tadema, klassieke verleiding, over een van de meest succesvolle schilders van de 19de eeuw. Het NOS Journaal besteedde viermaal aandacht aan de expositie, de Volkskrant noemde haar ‘magnifiek’, The Guardian vond haar ‘epic’, terwijl het Italiaanse La Stampa ‘magistrale’ gebruikte. The Huffington Post noemde de tentoonstelling ‘dazzling’. De totale mediawaarde van Alma-Tadema, klassieke verleiding was ruim 4,2 miljoen euro. Ook in Wenen en Londen heeft de tentoonstelling waardering van bezoekers en lovende kritieken gekregen. Na Leeuwarden was de tentoonstelling aansluitend te zien in het Belvedere in Wenen en trok daar 95.095 bezoekers. De derde en laatste laatste venue was Leighton House Museum in Londen. In dit kleine maar toonaangevende museum, in het voormalige woonhuis-atelier van de schilder Frederic Leighton, kwamen 34.000 bezoekers kijken. Alma-Tadema, klassieke verleiding is genomineerd voor de 2017 Global Fine Art Awards (GFAA) in de categorie ‘Best Impressionist and Modern - Solo Artist’. In 2015 won de tentoonstelling al de tweejaarlijkse Turing Toekenning voor het beste tentoonstellingsplan van een Nederlands museum. Ook werd de marketingcampagne genomineerd voor de Cultuurmarketing Awards 2017.
economische waarde
Uit onderzoek blijkt dat 71% van de museumbezoekers afkomstig was van buiten de provincie (maar wel uit Nederland). Van hen kwam 60% speciaal voor het museum naar Friesland. Gemiddeld spendeerden zij € 67,- in de stad en de provincie. Dit betekent dat het Fries Museum in 2017 61.770 extra bezoekers naar Friesland trok en zo zorgde voor een kapitaalinjectie van €4.138.590,- in de lokale en regionale economie. Bovendien bleef bijna 26% van deze bezoekers gemiddeld 1,6 nachten slapen. Zo zorgde het museum voor meer dan 25.600 overnachtingen in Friesland in 2017.
verbeterd imago
Begin 2017 liet het museum een landelijk imago-onderzoek uitvoeren door NBTC-NIPO Research. 7% van de Nederlanders gaf spontaan aan het Fries Museum te kennen. Het Noordbrabants Museum werd even vaak genoemd. In 2012, toen het museum nog op de oude locatie zat, noemde 4% het Fries Museum spontaan. Bij een geholpen vraag naar de bekendheid gaf 33% aan het museum te kennen, hiermee is het museum landelijk bijna net zo bekend als het Noordbrabants Museum (35%) en het Drents Museum (38%). Het Fries Museum heeft een positief imago onder Nederlanders en wordt gezien als persoonlijk, levendig en eigentijds. Onder de Friezen is het imago de afgelopen jaren verbeterd. In 2012 vond 29% het museum (redelijk) levendig en in 2017 was dit maar liefst 55%. Opvallend is dat mensen die de tentoonstelling Alma-Tadema bezocht hebben, het museum positiever beoordelen dan mensen die haar niet bezocht hebben. Maar liefst 64% van de Tademabezoekers vindt dat het Fries Museum een nationale uitstraling heeft, tegenover 31% van de mensen die de tentoonstelling niet bezocht heeft. 89% van de mensen die de tentoonstelling kent, geeft aan het museum (waarschijnlijk) nog eens te bezoeken. Het succes van Alma-Tadema zal zo nog jarenlang doorwerken.
collectie
Dankzij het Deltaplan Digitalisering Kolleksje Fryslân, geïnitieerd door Tresoar, heeft het Fries Museum grote sprongen kunnen maken met het digitaliseren van de collectie. Ruim 65% van de collectie is nu van een foto voorzien, een stijging van 71% ten opzichte van vorig jaar. In april 2015 had slechts 23% een foto.
educatie
Het uitgebreide educatieaanbod zorgde in 2017 voor meer dan 12.500 schoolbezoeken, vooral uit het primair onderwijs. In maart en april hebben 40 groepen 7 en 8 via Kunstmenu Leeuwarden het Fries Verzetsmuseum bezocht. In het najaar kwamen nog eens meer dan 40 groepen naar Ferhaal fan Fryslân. Na afloop van dit bezoek hebben de leerlingen een witte vitrinekubus gevuld met iets wat zij belangrijk vinden om bewaren. Het resultaat hiervan is te bewonderen in de expositie Ús Kubus, te zien t/m 6 januari 2019. Bijna 1.000 leerlingen en docenten bezochten Mata Hari, de mythe en het meisje en maakten gebruik van de web-app die het museum hiervoor ontwikkelde. Bovendien bezochten meer dan 4.800 kinderen en jongeren het museum zelfstandig. Zij kwamen vooral voor de activiteiten in de schoolvakanties. In totaal organiseerde het museum dit jaar 186 activiteiten voor jong en oud, die de drempel tot het museum verlaagden of verdieping boden. Bijna 4.500 bezoekers namen deel aan de activiteiten, zoals de uitverkochte sits-workshops, lezingen door experts op het gebied van Mata Hari en diverse kunstworkshops.
website
Gedurende het gehele jaar werd de website 475.000 keer bezocht. Na de homepage werd de tentoonstellingspagina van Alma-Tadema het meest bekeken. Op social media groeide het bereik van het museum. Op Twitter steeg het aantal volgers van 10.195 naar 12.240 en op Facebook steeg het museum naar 22.370 likes. Er werden meer dan 1800 artikelen over het museum gepubliceerd in gedrukte media, met een gezamenlijke advertentiewaarde van €3.630.213.
zakelijk
Aegon is dit jaar de eerste commerciële partner van het Fries Museum geworden. Op 10 mei 2017 ondertekenden Aegon en het museum in Leeuwarden een meerjarig partnerschap. In 2017 en 2018 werken het museum en Aegon nauw samen om met de grote tentoonstellingen over Mata Hari en M.C. Escher een breed publiek te bereiken. Naast het partnerschap met Aegon heeft het museum 37 zakelijke vrienden. De particuliere vriendenclub van het museum kent inmiddels 640 leden die het Fries Museum financieel en moreel steunen. Gezamenlijk dragen zij jaarlijks circa 100.000 euro bij aan bijzondere projecten binnen het museum.
leeuwarden-fryslân culturele hoofdstad 2018
Met Mata Hari: de mythe en het meisje en Escher op reis maakt het Fries Museum onderdeel uit van het hoofdprogramma van Leeuwarden-Fryslân Culturele hoofdstad 2018. Vanaf 26 januari 2018 presenteert het museum daarnaast Phantom Limb: Art beyond Escher, geïnspireerd op de principes achter het werk van Escher. In deze tentoonstelling presenteren tien hedendaagse kunstenaars uit binnen- en buitenland een alternatieve werkelijkheid. Het Fries Museum sluit 2018 af met een tentoonstelling over Rembrandt en zijn Saskia, te zien vanaf 24 november.
Het Fries Museum en zijn activiteiten zijn dit jaar mede mogelijk gemaakt door Aegon, Provincie Fryslân, de BankGiro Loterij, het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, EZ/Kompas, de Ir. Abe Bonnema Stichting, Rabobank, de Turing Foundation, Mondriaan Fonds, VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds (het Joes Meester Fonds en Netty van Doorn Fonds), Stichting Joes Lemmers Fonds, Fonds 21, Prins Bernhard Cultuurfonds Fryslân, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Isaacson Draper Foundation, Stimuleringsfonds Creatieve Industrie, Herbert Duintjer Fonds, Stichting Woudsend Anno 1816, de Rijksoverheid, Nelleke Nix Studio Gallery Press Inc., Vrienden van het Fries Museum, Wassenbergh-Clarijs-Fontein Stichting, Gifted Art, Het Nieuwe Stads Weeshuis, Stichting Fonds voor de Geld- en Effectenhandel, de Vereniging Rembrandt, Fonds voor Cultuurparticipatie, St. Anthony Gasthuis, Fonds Bolsward-Dronrijp 1993, Van Heloma Stichting, P.W. Janssen’s Friesche Stichting, Stichting Ritske Boelema Gasthuis, Stichting Pieter Haverkorn van Rijsewijk, Stichting Siebolt Foundation, Stichting Juckema-Sideriusfonds, Boelstra-Olivier Stichting.