Bij de tentoonstelling Escher op reis verschijnt een audiotour die de bezoeker langs de topstukken van graficus M.C. Escher leidt. Het Fries Museum wijdt een grote tentoonstelling aan de in Leeuwarden geboren kunstenaar, met meer dan tachtig originele prenten, circa twintig tekeningen en diverse foto’s en objecten. In de audiotour komt de kunstenaar zelf aan het woord, vertolkt door topacteur Pierre Bokma. Hij leest voor uit de vele brieven en dagboeken waarin Escher verslag deed van zijn reizen en zijn leven. In de Engelse audiotour geeft de Britse filmregisseur Peter Greenaway Escher een stem.
In de tentoonstelling in Leeuwarden wordt stilgestaan bij de grote invloed op zijn werk van de locaties die Escher gedurende zijn leven bezocht. De reislustige graficus vond vooral inspiratie voor zijn bekendste prenten in Italië en Spanje. Via brieven hield hij familie en vrienden jarenlang op de hoogte van zijn belevenissen op reis. Ook hield hij een dagboek bij, waarin hij levendig beschreef wat hij zag en meemaakte. Uit de brieven, dagboeken en interviews spreekt Eschers buitengewone observatievermogen en eigenzinnige karakter. De fragmenten worden voorgedragen door Pierre Bokma, die al affiniteit voelde met Escher toen hij zelf als jongen veel tekende en daarom graag meewerkte aan het project. De Engelse versie is ingesproken door regisseur Peter Greenaway. De audiotour is voor €1,50 te huur bij de kassa van het Fries Museum.
brieffragmenten
Al op jonge leeftijd blijkt Maurits Cornelis Escher (1898-1972) artistieke ambities te hebben. Als hij 19 jaar oud is, stuurt Escher prentjes naar kunstenaar, ontwerper en graficus Richard Roland Holst. In de bijgaande brief vraagt hij hem om advies.
‘Zeer geachte Heer Roland Holst, hierbij stuur ik u afdrukjes van een paar van mijn linoleumsneden. Ik ben erg benieuwd naar uw oordeel omdat ik al sinds lange tijd wensch in hout te gaan snijden en niet weet of ik daar ver genoeg voor ben. Ook ben ik in het geheel niet op de hoogte van de techniek in hout, die natuurlijk veel moeilijker is dan die van linoleum. Zoudt u mij misschien een boek kunnen aanraden over de techniek van houtsnijden?’
Vlak na zijn vertrek naar Italië, op eerste kerstdag 1922, omschrijft Escher zijn nieuwe leefomgeving aan zijn vriend Jan. ‘De voor mij absoluut nieuwe sfeer waarin ik leef; de verrassende onverwachthedens en ongekende stemmingen die mij in deze gezegende woonplaats iedere dag opnieuw geboden worden, zouden niet met voldoende dankbaarheid door mijn hart en met voldoende opnemingsvatbaarheid door mijn hersens verwerkt kunnen worden, zoo ik niet poogde per brief er anderen eenigermate in te laten deelen, en zoo ik niet poogde met teekenstift en houtsnee-guts de overdaad waaraan ik hier blootsta vast te leggen en voor een wijle aan de vervloekte vergetelheid te ontrukken.’
Niet alleen zijn reiservaringen worden gedeeld met de bezoeker. Aan Eschers beroemde voorstellingen gaat veel onderzoek en oefening vooraf. In brieven beschrijft hij zijn probeersels, successen en werkwijze. Zo schrijft hij in 1960 aan zijn zoon George: ‘Nu nog even een lofprijzing over de potloodslijper. Ik kan er absoluut niet meer buiten. Dat merk ik nu pas, als ik zit te peuteren aan het ontwerp voor mijn nieuwe eindeloze trap. Een heerlijk, onontbeerlijk voorwerp […].’
pierre bokma en peter greenaway
Acteur Pierre Bokma (Parijs, 1955) heeft na het verlaten van de Toneelschool Maastricht het grote publiek verbaasd en verleid met een groot aantal uiteenlopende rollen. Hij ontving prestigieuze onderscheidingen voor zijn toneelspel en heeft tevens een aanzienlijke staat van dienst als filmacteur. Zijn acteerwerk in films leverde hem onder andere een International Emmy Award en vier Gouden Kalveren op.
Peter Greenaway (Wales, 1942) werd opgeleid als kunstschilder, maar is vooral beroemd geworden met zijn baanbrekende speelfilms vol verwijzingen naar schilderkunst, literatuur, toneel, geschiedenis en vooral naar wiskunde en getallen. Ook creëerde hij filmische installaties voor gerenommeerde musea over de hele wereld.
De tentoonstelling ‘Escher op reis’ wordt mede mogelijk gemaakt door hoofdsponsor ING, het Blockbusterfonds, het Mondriaan Fonds, de Gemeente Leeuwarden, St. Anthony Gasthuis, De Haan Advocaten & Notarissen, Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018, Aegon, Provinsje Fryslân en de BankGiro Loterij.
Het Fries Museum wordt mede gefinancierd door de Ir. Abe Bonnema Stichting, de Provincie Fryslân, het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, EZ/Kompas, de BankGiro Loterij en Aegon.
