merktekens ontdekt bij restauratie

Bij de voorbereidingen voor de nieuwe tentoonstelling Vrijheid, Vetes, Vagevuur: de middeleeuwen in het Noorden zijn niet eerder waargenomen inscripties ontdekt bij een zwaard uit ca. 1200-1400. De vondst werd gedaan door het restauratieatelier van Paulien Kaan in Oostwold. Vermoedelijk gaat het om merktekens van de heilige drie-eenheid “OOO”, een symbool voor de vader, de zoon en de heilige geest. Het zwaard wordt vanaf 10 september voor het eerst tentoongesteld in het Fries Museum.

Ter voorbereiding op de nieuwe tentoonstelling Vrijheid, Vetes, Vagevuur: de middeleeuwen in het Noorden laat het Fries Museum verschillende zwaarden, dolken en muntschatten uit het depot restaureren. De merktekens werden aangetroffen op een zogenaamd “anderhalfhandig” zwaard dat tijdens graafwerkzaamheden in het Koningsdiep bij de Poasbrug ten zuidoosten van Olterterp is gevonden. Het komt vaker voor dat de kling van dit soort zwaarden zijn gegraveerd, en dit soort religieuze tekens komen goed overeen met het toentertijd erg religieuze Tota Frisia. Restaurator Paulien Kaan reageert enthousiast: “Wat een leuke ontdekking hè! Dat is nou precies wat mijn vak zo leuk maakt.”

Statussymbool
Conservator Diana Spiekhout vertelt: “Een zwaard is voor de middeleeuwse krijger de koning van de wapens. Wie een goed zwaard wilde hebben, diende diep in de buidel te tasten, want alleen de beste smeden waren in staat een goede kling te smeden. Zwaarden zijn niet alleen wapens, ze zijn ook statussymbolen. Het zwaard van de Poasbrug is daarom zeer interessant. Wat betekenen de tekens op de kling? We denken bij de OOO-inscriptie, die mogelijk was ingelegd met goud, aan de drie-eenheid. Om meer duidelijkheid te verkrijgen over het voorwerp zullen we verder onderzoek gaan doen. Dat onderzoek richt zich niet alleen op de fysieke kenmerken van het zwaard, maar ook op de betekenis van dergelijke wapens in de dertiende en veertiende-eeuwse samenleving van Noord-Nederland.”