leeuwarden herdenkt 80 jaar ‘de overval’ op de blokhuispoort

De verzetsactie wordt op zondag 8 december herdacht

De verzetsactie wordt op zondag 8 december herdacht met een divers programma in de Blokhuispoort, HCL, het Fries Verzetsmuseum en Slieker Film.

Op 8 december 1944 worden 51 verzetsmensen uit de gevangenis de Blokhuispoort bevrijd, zonder ook maar een schot te lossen. Op 8 december 2024, 80 jaar na dato, wordt de spectaculaire verzetsdaad die bekend is onder de naam 'de Overval' herdacht in Leeuwarden met een uitgebreid programma. In Historisch Centrum Leeuwarden vertelt Rik Jongbloed over de persoonlijke ervaringen van zijn oma en zwangere moeder, die tijdens de Overval uit de gevangenis werden gehaald. In de Blokhuispoort worden o.a. gratis themarondleidingen georganiseerd, waaronder een speciale zaklamprondleiding voor kinderen. Ook vindt er een informele herdenking plaats. Het Fries Verzetsmuseum, Café Thús en Slieker Film organiseren samen een uitgebreid programma bestaande uit speedtours door het museum, een speciaal diner, en de vertoning van de film De Overval (1962) - een van de meeste succesvolle filmtitels uit de Nederlandse filmgeschiedenis.

Het programma wordt georganiseerd door Stichting Blokhuispoort, Historisch Centrum Leeuwarden, Café Thús, Slieker Film, en het Fries Verzetsmuseum.

De Overval, ook wel ‘de Kraak’ genoemd, staat bekend als een van de grootste verzetsdaden tijdens de oorlog. Er ging een feilloos uitgewerkt plan aan vooraf, want er mocht geen schot worden gelost om de nabij gelegerde bezetter niet te alarmeren. Binnen een halfuur werden maar liefst 51 gedetineerde verzetsmens bevrijd uit het gevangeniscomplex.

Blokhuispoort in Leeuwarden, foto door Jan van Dalen (© BOEi)

Lezing
Om 14.00u geeft Rik Jongbloed een lezing in het HCL waarin hij de ervaringen vertelt van zijn oma, die in 1944 bij het verzet betrokken raakte, en zijn destijds pasgetrouwde en zwangere moeder. Zij werden door de Sicherheitspolizei gearresteerd en na verhoor bij de SD in het Huis van Bewaring opgesloten. Samen met 49 anderen werden zij heldhaftig bevrijd door het Friese verzet. “Mijn moeder is die moedige mensen haar leven lang dankbaar geweest. Zij hebben hun leven met deze bijzondere stunt in de waagschaal gezet om ook haar leven te redden. Dat eerbetoon verdient eeuwig te worden benoemd.” De lezing wordt georganiseerd door HCL in samenwerking met Aed Levwerd. Toegang voor de lezing is gratis; wel is aanmelden noodzakelijk. Kijk voor meer informatie op historischcentrumleeuwarden.nl.

In de Blokhuispoort
In het oude Huis van Bewaring vindt om 17.15u een korte, informele herdenking plaats van de Overval. Bezoekers komen via de voordeur naar binnen, precies zoals 80 jaar geleden. Om 17.45u trapt Jan Pieter Visser, zoon van overvaller Jelle Visser, af met een korte overweging. Daarna houdt Hessel de Walle, schrijver van het boek De Mannen van De Overval, een korte toespraak. Na de herdenking is er de gelegenheid om nog even na te kaarten. Van tevoren aanmelden is niet nodig.

Ook worden er de hele dag rondleidingen georganiseerd in de Blokhuispoort die in het teken staan van de Overval. Om 13.30u en 14.30u worden er gratis rondleidingen gegeven door de voormalige gevangenis. Om 18.00u, vlak na de herdenking, is er een speciale zaklamprondleiding voor kinderen. En tot slot wordt er ook een avondrondleiding gegeven over de verzetsactie, deze vindt plaats om 20.00u. Het aantal tickets voor de rondleidingen is beperkt dus aanmelden is noodzakelijk. Kijk voor meer informatie op blokhuispoort.nl.

Rondleiding in het Fries Verzetsmuseum, foto door Ruben van Vliet

Hessel de Walle tijdens een herdenking, foto door Aron Weidenaar.

Fries Verzetsmuseum & Slieker Film
Het Fries Verzetsmuseum, Slieker Film en Café Thús organiseren samen een uitgebreid programma rondom De Overval. Van 15.00u tot 17.00u wandelen bezoekers ieder halfuur mee met speedtours door het Fries Verzetsmuseum. Aansluitend organiseert het museumcafé, Café Thús, een speciaal diner bestaande uit een ‘op brood en water’-menu. Na het diner, om 18.15u, vertoont Slieker Film De Overval (1962). Deze zwart-wit film van regisseur Paul Rotha gaat over de gebeurtenissen op 8 december 1944. Het is een van de meest succesvolle titels uit de Nederlandse filmgeschiedenis. Meld je aan of kijk voor meer informatie op friesverzetsmuseum.nl/deoverval.

Het programma rondom 80 jaar ‘de Overval’ wordt georganiseerd door Stichting Blokhuispoort, Historisch Centrum Leeuwarden, Café Thús, Slieker Film en het Fries Verzetsmuseum.