Het Portret van een vrouw in Fries kostuum van de schilder Piet van der Hem, roept veel vragen op over de identiteit van de geportretteerde vrouw. Een voorzichtige datering en een briefje van de Hilversumse veilinghouder geven enig aanknopingspunt. Om het verhaal compleet te maken, doet het museum een publieke oproep naar meer informatie. Weet u meer over het schilderij en de geportretteerde vrouw? Laat het ons weten!
Zonder signering denk je bij het zien van dit portret niet gelijk aan Van der Hem. We zijn namelijk gewend aan zijn portretten van toneelspelers, dansers, kunstenaars en socialities. Zelfs leden van de Koninklijke familie poseerden voor hem. Allemaal mensen, die gewend waren om in de spotlights te staan. Zoals Mata Hari, met wie de kunstenaar een korte fling had in de winter van 1914-1915.
Het portret van de oude dame, dat onlangs is toegevoegd aan de collectie van het Fries Museum, laat een totaal andere kant van Van der Hem zien. Alsof hij met een schuin oog naar Jan Mankes en naar de Finse Helène Scherfbeck keek. Geen enkel element op de achtergrond leidt af. De stoel waar de oude dame op zit, is amper zichtbaar. Geen pose, geen blik in de richting van de toeschouwer of schilder, geen glimp van de gebruikelijke geaffecteerdheid van Van der Hem. Rust en overpeinzing kenmerken de gestalte. Het licht raakt haar handen en haar gezicht, omkranst door een Friese kap met schitterlichtjes van de voorhoofdsnaald. Aan de wijsvinger van haar linkerhand valt een gouden trouwring op. Is ze weduwe en draagt ze de ring van haar overleden man? Heeft Van der Hem deze verinnerlijkte weergave van een vrouw gereserveerd voor een dierbaar familielid? We willen het dolgraag te weten komen!
Na aankoop kregen we een klein briefje van de Hilversumse veilinghouder. Tot nu toe het enige aanknopingspunt omtrent de identiteit van de vrouw. Dit staat erop te lezen: 'Beppe Palsma / uit de familie Halbertsma / Piet van der Hem / neef van Oma Slager / 27/1 ’85'.
De ernstige vrouw in de stoel moet dus beppe Palsma zijn. Maar is Palsma haar eigen naam of die van haar (overleden) man? Betekent ‘uit de familie Halbertsma’, dat zij uit die familie komt òf dat het portret daar vandaan komt? De schilder Piet van der Hem is dus een neef van oma Slager: is mevrouw Slager de grootmoeder van de onbekende schrijver van het briefje?
oproep
Genoeg vragen, maar nog geen antwoorden. Vandaar dat we de hulp inroepen van mensen, die haar misschien herkennen van een oude familiefoto of die deze ingewikkelde genealogische puzzel weten te leggen. Het portret valt voorzichtig te dateren in de periode 1920-1930, dus de gevorderde leeftijd van de vrouw moet daarmee in verband gebracht worden. Wie helpt ons op weg? Hartelijk dank!
Wil je reageren op de oproep? Of heb je vragen over het werk? Neem contact op met communicatie@friesmuseum.nl