100.000 bezoekers voor trouwjurkententoonstelling ja, ik wil! in fries museum

Dit weekend was de razend populaire tentoonstelling Ja, ik wil! 250 jaar trouwjurken voor het laatst te zien in het Fries Museum. In slechts vijf maanden tijd trok het museum maar liefst 99.074 bezoekers, die de tentoonstelling gemiddeld met een 8,5 beoordeelden. In de tentoonstelling nam het museum de bezoeker mee op een reis door de tijd, met historische, moderne en hedendaagse jurken, met als hoogtepunt de bruidsjurk van Koningin Máxima.

bezoekersreacties

Bezoekers waren vooral te spreken over het onderwerp van de tentoonstelling en de presentatie van de jurken. Ook de mogelijkheid om zelf trouwjurken te passen in de hal van het museum was een schot in de roos. Enkele reacties die bezoekers achterlieten:

"Samen met Alma-Tadema de leukste en mooiste tentoonstelling die ik heb gezien!"

"We hebben genoten! Smaakvol, geestig, informatief!"

"Prachtig! Je wordt echt in de tijd meegenomen."

"Het verkleden bij de ingang was superleuk verzonnen en krijgt een dikke 10!"

"Verrassend! Veel trouwjurken, de persoonlijke verhalen erbij, het atelier van Iversen."

"Mooie tijdlijn en persoonlijke verhalen bij de tentoongestelde jurken maakten het levendig."

"Met zorg, aandacht en liefde samengesteld. De informatie bij iedere jurk met een persoonlijke toelichting over de bruid vond ik een heel waardevolle toevoeging. Leuk idee, de quiz via de blauwe ringdoosjes."

"Leuk bij binnenkomst: trouwjurken passen. Tentoonstelling is prachtig ingericht, in ringen, op bruidstaarten, heel origineel. Duidelijke teksten met interessante info over jurk en degene die de jurk droeg. Het slotstuk, de jurk van onze koningin: geweldig!"

"Mijn kleindochter van 10 vond het heel apart om te zien dat trouwjurken niet altijd wit waren. Tot slot nog een jurk aan, en Bep ook. Fantastische middag!"

"Ik vond het prachtig, alsof je even in een sprookje aan het wandelen bent."

"Het mooiste vond ik dat veel japonnen gekoppeld waren aan echte mensen."

"Ik heb niks met trouwen, maar ik vond de designs leuk en ook van topontwerpers. Die van Zeeman vond ik het mooist en superleuk dat die in de collectie is opgenomen."

impact

Van de 99.074 bezoekers kwam 30% voor het eerst naar het museum. Het Fries Museum trok dan ook een breed én jonger publiek, waaronder veel modeliefhebbers. Samen gaven zij zo’n 7 miljoen euro uit aan eten, drinken, overnachten, winkelen en andere activiteiten in de provincie. 1 op de 5 bleef een of meer nachten slapen. Bezoekers bleven met een bezoek van 2 uur langer dan gemiddeld in de tentoonstelling. De website werd tijdens de looptijd van de tentoonstelling zo’n 300.000 keer bezocht. De specifieke pagina’s gerelateerd aan Ja, ik wil! werden in totaal zo’n 120.000 keer bezocht. Ook de pers had volop aandacht voor de tentoonstelling. Zo kwam Shownieuws langs op de opening en werden er uitgebreide items over Ja, ik wil! gemaakt voor Tijd voor Max, Blauw bloed, Ivo op Zondag, Hart van Nederland en diverse radioprogramma’s. Daarnaast sprak de Volkskrant van een vermakelijke en leerzame tentoonstelling, die door de krant bekroond werd met vier sterren. Volgens NRC kwamen de jurken tot leven en Trouw raadde een bezoek aan voor iedereen die inspiratie zocht voor ‘dé dag’. Ook de lifestylemagazines vielen voor de tentoonstelling, met mooie artikelen in o.a. LINDA, Libelle, Margriet, Story, Privé, Vorsten, Museumtijdschrift en Vogue online. In totaal verschenen er meer dan 350 berichten in Nederlandse geschreven media, met een advertentiewaarde van ruim 1,7 miljoen euro.

Onder de bezoekers waren 1850 leerlingen, studenten en docenten die een onderwijsprogramma volgden. Daarin werd het fenomeen trouwjurk zowel stilistisch als maatschappelijk onderzocht: leerlingen en studenten bogen zich over stellingen die hen bewust maakten van verschillen tussen het huwelijk van nu en lang geleden, maar ook binnen verschillende culturen. Vanuit vakopleidingen was de belangstelling voor de programma’s groot. Vaak werd een aanvullend atelierprogramma geboekt, waarin studenten als heuse bruidsjurkenontwerpers hun slag sloegen. Bovendien vermaakten 90 modestudenten van Alfa-college (Groningen), Deltion College (Zwolle) en Firda (Leeuwarden) speciaal voor de tentoonstelling ruim 40 oude bruidsjurken van Kostuumcentrale Assen. Opdracht aan de studenten was om de jurken makkelijk om te passen, aantrekkelijk én sterk te maken. In juni en juli 2024 werden ze bij de eindshows van alle opleidingen geshowd, waar honderden bezoekers er al van konden genieten. Vanaf het openingsweekend hesen dagelijks vele nieuwsgierige bezoekers (jong en oud, man en vrouw) zich in een jurk in de gratis toegankelijke museumhal. Twee klassen studenten Styling Design van Firda maakten corsages van restmateriaal van de vermaakte trouwjurken voor onze receptiemedewerkers, vrijwilligers van de winkel en de infobalie, beveiligers, museumdocenten en de collega’s van museumcafé Thús, zo werd geen lapje verspild. Diezelfde studenten hebben het museum ook geadviseerd over het onderwijsprogramma, als proefgroepen. Bezoekers die eetlust kregen van de verkleedpartijen in de hal konden terecht bij Museumcafé Thús, waar op geselecteerde momenten speciale bruidstaartjes te eten waren, geïnspireerd door bruiden uit de tentoonstelling en ontwikkeld door patisseriestudenten van Firda. In totaal leverden zij ruim 550 taartjes af; vooral de glutenvrije ‘Máxima’ viel bijzonder in de smaak. Ook werd er samenwerking gezocht tussen modestudenten en mode-experts in het kader van AmbachtenLab. Samen namen zij de traditie van de witte sprookjesjurk onder de loep, waarna deelnemers aan de slag gingen met het vermaken van oude trouwkleding. Het resultaat van hun onderzoek, een installatie waarin levensverhalen van trouwen tot rouwen werden verbeeld, was eveneens te zien in de hal.

Ook wat activiteiten betreft zat het museum niet stil en werden toegankelijke programma’s aangeboden voor een breed publiek. Het begon met de flitsende aftrap van de tentoonstelling door presentator Fred van Leer, bekend van Say Yes to the Dress. Ook de gratis publieksopening met feestelijk programma was een groot succes, onder het genot van live muziek vanaf een vleugel en heerlijke bruidstaart. Een aantal koppels gaven zelfs gehoor aan de oproep om elkaar die dag in het museum het jawoord te geven, waarbij een huwelijksvoltrekking gratis werd aangeboden door de Gemeente Leeuwarden. (En niet alleen dat; ook vond er op het plein voor het museum een huwelijksaanzoek plaats, geïnspireerd door de tentoonstelling!) De activiteiten die het museum organiseerde waren erg in trek en snel uitverkocht, zoals de wekelijkse rondleidingen en speciale queertours, het conservatorcollege, Museumnacht en een lezing door koningshuisdeskundige Josine Droogendijk. Verder waren er ambachtelijke workshops en masterclasses op het gebied van textiel in samenwerking met Crafts Council Nederland, prikkelarme programma's, een dementieprogramma, een rondleiding in gebarentaal en het programma MuseumMetgezel, waarbij bezoekers in contact komen met andere bezoekers tijdens de Week tegen Eenzaamheid. Het museum sloot af met een romantische avondopenstelling tijdens Valentijnsdag, voor iedereen met of zonder museumdate. Bezoekers konden deelnemen aan offline Tinder, een romcom bekijken bij Slieker Film, genieten van een diner met intieme livemuziek, jurken passen én een eigen afrodisiacum laten maken bij de geurbar door geurkunstenaar Frank Bloem. Omdat zowel de tentoonstelling als de activiteiten zo in trek waren bij het publiek, verruimde het Fries Museum zijn openingstijden tijdens de herfst- en kerstvakantie.

tentoonstelling

In de tentoonstelling, vormgegeven door ontwerpstudio MAISON the FAUX en met grafische vormgeving van Dana Dijkgraaf Design, werd van 14 september 2024 tot en met 16 februari 2025 een overzicht gepresenteerd van de geschiedenis van de trouwjurk, al eeuwen een iconisch kledingstuk. De trouwjurk weerspiegelt de wereld van de bruid; van mode en tijdgeest tot smaak en sociale klasse. Aan de hand van persoonlijke verhalen over de draagsters werd een beeld geschetst van de ontwikkeling van de trouwjurk en daarmee ook de positie van vrouwen in Nederland. In Ja, ik wil! ontdekte je zo’n 60 jurken – van een trouwkostuum uit 1782 tot tal van hedendaagse ontwerpen, waaronder Viktor&Rolf (met de trouwjurk van beauty content creator en presentatrice Nikkie de Jager alias NikkieTutorials), Iris van Herpen, Edwin Oudshoorn, Jan Taminiau, Addy van den Krommenacker, Mart Visser en Tess van Zalinge. Natuurlijk was er een jurk te zien uit het legendarische programma Ron’s Honeymoonquiz, maar bijvoorbeeld ook een Hindoestaans-Surinaamse bruidssari, de bekende (en spotgoedkope) Zeeman-jurk, de bestverkochte jurk van bruidsmodezaak Koonings The Wedding Palace en zelfs de trouwjurken van Hélène Faasen en AnneMarie Thus, die als eerste vrouwenpaar ter wereld met elkaar trouwden. De diversiteit van de jurken toonde niet alleen de veranderende mode, maar bood ook een kijkje in maatschappelijke thema's als individualiteit, emancipatie en gendergelijkheid.

Een van de zalen was omgedoopt tot atelier, waarin Claes Iversen liet zien hoe een ontwerper van trouwjurken te werk gaat. Niet alleen kon je hier stoffen voelen en verschillende silhouetten combineren, ook van de mogelijkheid om je eigen bruidsontwerp te schetsen werd gretig gebruikgemaakt. Er gingen meer dan 200 blokken overtrekpapier doorheen en daarmee werden er meer dan 10.000 jurken ontworpen. Om erachter te komen welke jurk dan geschikt zou zijn, konden bezoekers de quiz ‘Wat is daarop uw antwoord?’ (in samenwerking met Jos Blomsma van Terwisscha&Wagenaar) volgen door de ringdoosjes in de tentoonstelling te scannen. Bijna 20.000 bruiden in spé waren nieuwsgierig naar hun droomjurk. De uitslag? Zo’n 39% van de deelnemers bleek te vallen in de categorie ‘traditionele bruid’, gevolgd door ‘praktische bruid’ (31%), ‘originele bruid’ (19%) en ‘maximale bruid’ (11%). Naast het passen van trouwjurken in de hal, konden bezoekers ook digitaal een aantal exemplaren uit de tentoonstelling aantrekken bij de passpiegel in samenwerking met Modemuze. Met een druk op de knop kon je hier zien hoe diverse jurken je staan, van het trouwkostuum van Isabella Stinstra (1782) tot een hedendaags ontwerp van Tess van Zalinge. Bezoekers die een tastbare herinnering wilden meenemen naar huis konden terecht in de museumwinkel, waar onder andere de tentoonstellingspublicatie verkocht werd met voorwoord van Cécile Narinx. Wie de tentoonstelling gemist heeft, kan online nog een kijkje nemen op jaikwil.friesmuseum.nl