feanwâlden

Op woensdag 22 januari 2025 was het Fries Museum te gast in Feanwâlden. Met een feestelijk programma voor jong en oud vertelde het museum meer over een bijzondere oud-inwoonster van Feanwâlden; Houkje Gerrits Bouma. Zij won in 1809 een speciale schaatswedstrijd voor vrouwen die destijds veel stof deed opwaaien. In Museum de Schierstins was op deze dag een écht schilderij van Nicolaas Baur te zien waarop dit tafereel is vastgelegd. 

Overdag konden gezinnen, met hun (klein)kinderen, aanschuiven bij een gratis familieworkshop. 's Avonds vertelden experts Marlies Stoter (Fries Museum) en Wiebe Wieling (De Friesche Elf Steden) meer over het schilderij, over de schilder, over Houkje tijdens een 'winterse verhalenavond'. Ook de Fryske winters van toen, nu en morgen kwamen aan bod. Aron Weidenaar maakte in de middag een aantal foto's, bekijk ze hieronder.

over het schilderij

Wie aan Fryslân denkt, denkt aan ijs. Geen schepijs of een raketje, maar aan schaatsen en de Elfstedentocht. En zeker in Feanwâlden is de ijscultuur niet weg te denken uit het dorp.

De eerste Elfstedentocht is in 1909 gereden, maar al ver daarvoor worden door de hele provincie schaatswedstrijden georganiseerd. Zo wordt er 100 jaar eerder, in 1809, een wedstrijd gereden in Leeuwarden aan de Westersingel (Prinsentuin), speciaal voor vrouwen. Deze wedstrijd wordt gewonnen door de 21-jarige Houkje Gerrits Bouma uit Feanwâlden. Het tafereel is vastgelegd door Nicolaas Baur uit Harlingen. Nog niet met een camera natuurlijk, maar met olieverf op een paneel.

Zo’n 64 vrouwen tussen de 16 en de 36 jaar (de oudste was uiteindelijk 27) streden in de voorrondes tegen elkaar. Om goed te kunnen schaatsen moesten ze hun bovenkleding uitdoen: een deel van hun gekouste benen werd zo zichtbaar en dit in combinatie met hun blote armen gaf aanleiding tot artikelen in de krant over zedeloosheid. Natuurlijk waren er ook mensen, die genoten van het kijken naar deze sportieve vrouwen. Als winnares kreeg Houkje een gouden oorijzer. Voor Houkje zal het winnen van de wedstrijd een geweldige opsteker zijn geweest: acht maanden daarvoor was haar moeder op 43-jarige leeftijd overleden en als oudste dochter van een schipper kwam de zorg voor het kinderrijke gezin op haar neer.

we staan ook op...