beladen landschap

van kiefer tot ristelhueber

Auschwitz, Lampedusa en Aleppo. Plaatsen die in ons collectieve geheugen gegrift staan. Ook in de beeldende kunst heeft de geschiedenis zijn sporen nagelaten. Kunstenaars geven al decennia lang betekenis aan ‘beladen’ landschappen. Voor Anselm Kiefer is heel Duitsland als landschap besmet. In het Fries Museum is zijn werk Bilder-Streit te zien. Met typerende materialen als linoleum, olieverf, zand en jute toont hij zijn behoefte aan een nieuwe Duitse identiteit. Waar Kiefer een zoektocht verbeeldt, legt Sophie Ristelhueber letterlijk de bestaande sporen van conflict vast. Haar werk Fait laat de bijna serene overblijfselen van de eerste Golfoorlog in Koeweit zien.

Soms oogt het verbeelde landschap onschuldig en is het de geschiedenis die daar betekenis aan verleent. Met de titel Road to Auschwitz geeft Hannah Collins een ogenschijnlijk rustig landweggetje een sinistere lading. Ook in nieuwe kunstvormen spelen beladen landschappen een rol, zo laat rapper M.I.A. ons zien in Borders. In deze videoclip proberen wanhopige vluchtelingen een hoog hekwerk te beklimmen.

De tentoonstelling Beladen landschap: van Kiefer tot Ristelhueber toont hoe sporen van oorlog en conflict in handen van kunstenaars tot een metafoor voor menselijkheid verworden. In totaal zijn er 67 werken van Francis Alÿs, Armando, Hans Citroen, Hannah Collins, Ori Gersht, Charles Heller en Lorenzo Pezzani, Marcel van Hoorn, Anselm Kiefer, Mathieu Knippenbergh, M.I.A., Raquel Maulwurf, Johan Nieuwenhuize, Olphaert den Otter, Karin Peulen en Sophie Ristelhueber te zien.

Beeld header: Bilder-Streit, Anselm Kiefer, 1980, Schilderij, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam