podcast

vrijheid, vetes, vagevuur
met michael schaap
podcast

podcast vrijheid, vetes, vagevuur

met michael schaap

Hoe kan het dat er zo weinig bekend is over de middeleeuwse Friezen? En waarom is er zo weinig uit die tijd bewaard gebleven over Friesland? Speciaal voor de tentoonstelling Vrijheid, Vetes, Vagevuur is presentator Michael Schaap op onderzoek gegaan.

De eigenzinnige, imposante en welvarende Friezen waren internationaal beroemd (of berucht) in de Middeleeuwen. Maar veel kennis over die tijd lijkt verloren te zijn gegaan. Hoe zag de Fries er uit? Wat weten we over de gewelddadige vetemaatschappij? Waarom namen Friezen massaal ‘het kruis aan’ en sloten ze zich aan bij kruistochten? En informatie is niet het enige dat verloren gegaan is. Van de honderden kerken, kloosters en stinsen, bleven slechts één klooster en één stins bewaard. Hoe kan dat? Michael Schaap onderzoekt deze vragen en meer, samen met Diana Spiekhout, conservator van de tentoonstelling, en Hans Mol, emeritus hoogleraar Friese middeleeuwse geschiedenis. 

nieuwe inzichten en ontdekkingen

schip en strijdolifant
Friezen staan bekend als goede zeevaarders en dus gaan ze per schip op kruistocht. Daarbij verzamelen alle deelnemende schepen zich vooraf op een bepaald punt. In 1217 is dat voor de Vijfde Kruistocht bijvoorbeeld het Engelse Dartmouth, waarna ze met tussenstops naar moslimgebieden trekken. Daar zien ze wellicht ook strijdolifanten, getuige deze tegel uit het Friese klooster Mariëngaarde.

Tegel met strijdolifant 1350 – 1450, gevonden in Mariëngaarde, Hallum, Friesland, aardewerk Fries Museum, Leeuwarden | collectie
Tegel met strijdolifant 1350 – 1450, gevonden in Mariëngaarde, Hallum, Friesland, aardewerk Fries Museum, Leeuwarden | collectie

kletsie
Een kletsie is een speer waar je ook mee kunt polsstokspringen. Friese krijgers en hun kletsies zijn onafscheidelijk: op de meeste middeleeuwse afbeeldingen van Friese krijgers die we kennen, houden ze er een vast. Hoewel we weten dat kletsies ook buiten Tota Frisia voorkomen, worden de voetjes vooralsog alleen in Friesland teruggevonden. Alleen de lanspunten en de voetjes bleven bewaard. Meer informatie? Kijk dan hier.

Kletsievoetje, ca. 1200-1600, ijzer, collectie Fries Museum
Kletsievoetje, ca. 1200-1600, ijzer, collectie Fries Museum
Muurschildering van een ruiter met kletsie, kerk van Den Andel (Gr.), ca. 1300-1350
Muurschildering van een ruiter met kletsie, kerk van Den Andel (Gr.), ca. 1300-1350

over michael schaap

In 2009 maakt Schaap de documentaire De Viagraman. Daarna maakt hij de serie De Hokjesman, die vanaf 2013 werd uitgezonden. In De Hokjesman gaat hij op antropologische zoektocht naar de subculturen in Nederland. In acht afleveringen bezoekt en interviewt hij o.a. Volendammers, Molukkers, Rotterdammers, lesbiennes, geesteszieken, boeren, autonomen, mariniers, antroposofen, SP-ers, en edellieden. Hij onderzoekt hun geschreven en ongeschreven wetten, regels, codes en taboes. De serie werd genomineerd voor de Zilveren Nipkowschijf in 2016.

Michael Schaap
Michael Schaap

credits

Presentatie en regie Michael Schaap
Montage Alexander Weeber
Met dank aan Hans Mol en Diana Spiekhout

Deze tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds (het publieke stimuleringsfonds voor beeldende kunst en cultureel erfgoed), Prins Bernard Cultuurfonds, Provincie Fryslân, Wassenbergh-Clarijs-Fontein Stichting, Leeuwarder Ondernemerfonds, Stichting Het Nieuwe Stads Weeshuis en het Old Burger Weeshuis

Het Fries Museum wordt mede gefinancierd door de Provincie Fryslân, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Gemeente Leeuwarden, de VriendenLoterij, de Ir. Abe Bonnema Stichting en de Vrienden van het Fries Museum

© Fries Museum - alle rechten voorbehouden disclaimer privacybeleid