Op zaterdag 16 april viert het Fries Museum de opening van twee nieuwe tentoonstellingen. Petrit Halilaj: You used to fly, go everywhere and wake up those who are asleep is de eerste tentoonstelling van de gerenommeerde Kosovaarse kunstenaar op Nederlandse bodem. Daarnaast opent een intieme expositie met werk van de Nederlandse Mai van Oers. De hele dag is entree gratis en zijn er rondleidingen, workshops en muziek in de hal. Om 16.00 uur is er een openingswoord door directeur Kris Callens, curator Judith Spijksma en H.E. Mr. Dren Doli, Ambassadeur van de Republiek Kosovo. Na de sprekers geven Nynke Laverman en Sytze Pruiksma een intiem concert voor de aanwezigen.
Kijk voor het programma op de website van het museum en reserveer snel een gratis ticket. Alle tickets voor de rondleidingen zijn inmiddels vergeven.
Nynke Laverman en Sytze Puiksma
programma zaterdag 16 april
12.00 – 16.00 workshops: ocarina’s maken met Lies van Huet en tekenen op muziek met biodynamisch kunstenaarscollectief het Kanaal
13.45 rondleiding tentoonstelling Petrit Halilaj door curator Judith Spijksma
15.00 rondleiding Mai van Oers door Van Oers.
16.00 openingswoord door Kris Callens, directeur, Judith Spijksma, curator en H.E. Dr. Dren Doli, Ambassadeur van de Republiek Kosovo
16.20 optreden Nynke Laverman en Sytze Pruiksma
18.00 einde
petrit halilaj
Petrit Halilaj werd in 1986 geboren in Kosovo. Zijn werken grijpen met regelmaat terug op de recente geschiedenis van Kosovo en de politieke en culturele spanningen in de regio. Intieme, persoonlijke ervaringen liggen aan de basis, maar zijn werk raakt tegelijkertijd aan bredere, maatschappelijke onderwerpen zoals vrijheid en identiteit, de (her)waardering van verhalen en erkenning van LGBTQI+. In deze tentoonstelling keert Halilaj met tot de verbeelding sprekende installaties terug naar zijn geboortegrond: het dorp Runik in Kosovo. Twee van Halilaj’s meest gerenommeerde projecten, RU (2017) en Shkrepëtima (2018), zijn te zien in Leeuwarden. Terwijl RU draait om erfgoed en archeologie, verkent Halilaj met Shkrepëtima theater als onderdeel van het gemeenschapsleven en mogelijkheid tot reflectie op identiteit.
ru
Archeologische opgravingen in de jaren ’60 en ’80 in Runik, legden de resten van een Neolithische nederzetting bloot. De vondsten werden toentertijd verspreid over verschillende musea, en met het uiteenvallen van voormalig Joegoslavië, over verschillende landen. Halilaj bracht ze opnieuw samen door kopieën te maken van de ruim 500 archeologische voorwerpen, waaronder de Runik ocarina, een van de oudste blaasinstrumenten die in de Balkan gevonden werd. Het werk roept vragen op over eigendom en geschiedschrijving en over toegankelijkheid van erfgoed. Door de objecten een nieuwe identiteit te geven als trekvogels, geeft Halilaj dit erfgoed op speelse wijze de symbolische vrijheid om op verschillende plekken tijdelijk neer te strijken. In de zaalvullende installatie loopt de bezoeker tussen de vogelachtige wezentjes en onder de nesten door die uit het plafond en de muren lijken te groeien.
shkrepëtima
De tentoonstelling voert langs de verschillende nesten vol gevleugelde artefacten naar video’s en installaties van decorstukken uit Shkrepëtima. Dit project, waarvan de titel letterlijk zoiets betekent als ‘vonk’, draait om het Huis van Cultuur in Runik, jarenlang het hart van een levendige gemeenschap. Het voormalig Huis van Cultuur is het enige grote openbare gebouw van Runik dat de Kosovo-oorlog van 1998-99 overleefde, hetzij als een ruïne. Toen in de jaren ’90 de politieke spanningen in de regio toenamen werd het gesloten waarna het ernstig verviel. Halilaj besloot het gebouw én de gemeenschap opnieuw tot leven te wekken met een theatrale performance waar acteurs en inwoners van Runik bij betrokken werden. Geïnspireerd door vier theaterstukken die er ooit werden gespeeld, creëerde Halilaj een nieuwe theatrale performance. Met objecten, decorstukken en kostuums uit het theaterproject transformeert Halilaj een van de tentoonstellingszalen in het Fries Museum tot een soort droomscenario waarin verschillende tijden en werkelijkheden samenkomen.
Met deze tentoonstelling laat Halilaj zien hoe een landschap net als mensen herinneringen bewaart. Zijn werk viert de kracht van gedeelde dromen en de manier waarop verhalen gemeenschappen kunnen vormgeven.
mai van oers: toen kwamen de wolven
Tot en met 17 juli 2022 laat het Fries Museum een solotentoonstelling met werk van Mai van Oers (Uden, 1953) zien. Haar unieke tekeningen voeren je naar een wereld die schijnbaar onmogelijk is, waar leven en dood door elkaar lopen en waarin Van Oers speelt met licht, perspectief, oneindigheid en ruimtelijkheid. Gefragmenteerde herinneringen ontmoeten religieuze iconografie en door oude kunst geïnspireerde architectuur in grote, gedetailleerde tekeningen. Ze worden in de tentoonstelling afgewisseld met schilderijen van heldere landschappen.
