mata hari

de mythe en het meisje

Honderd jaar na haar dood was in het Fries Museum de grootste Mata Hari-tentoonstelling ooit te zien. Aan de hand van persoonlijke bezittingen, foto’s, plakboeken, brieven en militaire dossiers ontmoette je Margaretha Zelle, het meisje achter de iconische Mata Hari. Je reisde met haar mee van haar geboortestad Leeuwarden naar Nederlands-Indië, waar het noodlot haar achtervolgde. Beleefde haar glorieuze opkomst in de danstheaters van Parijs en ontdekte het web vol van intriges waar ze tijdens de Eerste Wereldoorlog in verstrikt raakte.

Maar liefst 92.781 bezoekers bezochten Mata Hari: de mythe en het meisje. Het was daarmee een van de meest succesvolle tentoonstellingen in de geschiedenis van het museum. De relatief jonge bezoekers waren erg enthousiast over de theatrale presentatie en ook in de (internationale) pers kreeg de expositie veel aandacht.

Het Friese meisje Margaretha is op haar 29ste een regelrechte mediahype in Parijs. Als Mata Hari betovert ze het societypubliek met haar exotische dans, waarbij ze langzaam haar lichaam ontbloot. De kranten raken niet uitgeschreven over deze sensatie. Tien succesvolle jaren lang is haar naam synoniem voor sensualiteit en glamour. Maar de talloze affaires met mannen in uniform en haar reizen door Europa tijdens de Eerste Wereldoorlog maken haar verdacht in de ogen van de Franse geheime dienst. Begin 1917 wordt ze opgepakt op verdenking van spionage voor de Duitsers. Mata Hari sterft op 15 oktober van dat jaar voor een Frans vuurpeloton in de bossen bij Parijs.

het mysterie mata hari

lees hier het verhaal van mata hari

het meisje

Hoe groeit de dochter van een welgestelde hoedenverkoper in Leeuwarden uit tot internationale mythe? Waar kwam haar voorliefde voor mannen in uniform vandaan? Waarop liep haar huwelijk stuk en hoe trof het noodlot Margaretha in Nederlands-Indië? Welke rol speelde het moederschap in haar leven? Wat dwong haar ertoe haar heil te zoeken in Parijs? Was ze een fantast of toch een spion - en dan voor de Duitsers of toch voor Frankrijk, of voor beide?

de mythe

Na haar dood groeide Mata Hari uit tot een mythe. Ze is stijlicoon, sekssymbool en femme fatale. Haar leven is onderwerp van talloze boeken en spreekt internationaal tot de verbeelding. Filmsterren als Greta Garbo, Sylvia Kristel en Marlene Dietrich spelen de rol van Mata Hari. Als onweerstaanbare maar ook zedeloze en gevaarlijke vrouw staat ze aan de wieg van personages als de latere Bond girls. Slechts weinigen weten dat achter dit wereldberoemde icoon een meisje uit Friesland schuilt.

voor het eerst te zien

Het leven van Margaretha Geertruida Zelle was een dramatische cocktail van moed en glorie, verlies en verraad. Honderdvijftig authentieke voorwerpen uit binnen- en buitenland vertelden haar verhaal in de grootste Mata Hari-tentoonstelling ooit. Persoonlijke bezittingen, foto’s, plakboeken, brieven en militaire dossiers, vaak voor het eerst te zien, wierpen nieuw licht op het meisje achter de mythe.

"Ik ben moe van dat vechten tegen het leven en ik wil een van tweeën: óf Nonnie bij me en een fatsoendelijke moeder zijn óf ik ga leven zooals me hier zoo schitterend wordt aangeboden. Ik weet wel dat dat leven eindigt met een ongeluk – maar daar ben ik overheen.”

De tentoonstelling Mata Hari, de mythe en het meisje was vanaf 14 oktober 2017 t/m 2 april 2018 te zien in het Fries Museum in Leeuwarden.

gastenboek

Een aantal reacties uit het gastenboek:

"Een sterke presentatie die je aan het denken zet. Vooral na de toelichting neem je het verhaal van een sterke vrouw met gevaarlijke keuzes mee naar huis." - T. Vlietstra

"Innovatief en fraai vormgegeven tentoonstelling van een interessante en avontuurlijk vrouw, ze is onsterfelijk." - F. Leidelmeijer

"Een geweldig uitgewerkt beeld van een vrouw met meerdere levens!" - E. Erkehout

"Een onbeschrijfelijk mooie tentoonstelling, prachtige vormgeving, interessante informatie. Dank, dank, dank." - N. v.d. Ent en S.J. Bodewitz

"Een prachtige expositie; met weinig omvangrijke middelen een boeiend verhaal vertellen. Geraffineerde inkijk in het leven van Mata Hari." - F. De Beer

De tentoonstelling Mata Hari, de mythe en het meisje was onderdeel van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 en werd mede mogelijk gemaakt door Provinsje Fryslân, Aegon, BankGiro Loterij, Rabobank, Vrienden van het Fries Museum, VSBfonds, Stichting Het Nieuwe Stads Weeshuis, Fonds Bolsward Dronrijp 1993, Stichting Siebolt Foundation, Stichting Juckema-Sideriusfonds en Boelstra Olivier Stichting.